Ngành Thủy lợi - 80 năm bản tình ca của đất và nước (28/8/1945 - 28/8/2025)

          Cách đây 80 năm, vào ngày 28/8/1945, Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng Hòa ra tuyên cáo thành lập Bộ Giao thông Công chính, có chức năng giúp Chính phủ quản lý công tác thủy lợi cùng với giao thông và bưu điện. Đó chính là tiền thân của Bộ Thủy lợi và của Ngành Thủy lợi Việt Nam. Từ cột mốc ban đầu này, toàn đảng, toàn dân và toàn quân đã “vượt nắng, thắng mưa”, ra sức chỉnh trị các dòng sông, quy hoạch các hệ thống thủy lợi, đắp đập, xây hồ, đào kênh dẫn nước để tăng gia sản xuất; biến những cánh đồng bỏ hoang trở thành đồng ruộng xanh tươi.

          Trải qua bao thời kỳ lịch sử, “thủy lợi” - hai tiếng nghe như khô khan mà thân thương, bình dị đã gắn bó máu thịt với bà con nông dân, với số phận biết bao con người mang trên mình “áo bông, quần cộc” trong cuộc chiến với hạn hán, lũ lụt để bảo vệ đời sống nhân dân, duy trì sản xuất và phát triển xã hội. Đất nước ta lớn lên theo năm tháng, cùng với đó là sự xuất hiện của nhiều công trình thủy lợi trên khắp mọi miền tổ quốc, đây là minh chứng chân thực nhất, gần gũi nhất cho ý chí kiên cường của cả dân tộc trong quá trình chinh phục thiên nhiên.

Ảnh: Nguyên Chủ nhiệm văn phòng Quốc hội Vũ Mão (ngồi giữa) khi ấy là Tổng chỉ huy công trường xây dựng hồ Yên Lập 

          Trước năm 1982, khi chưa có nước về từ hồ Yên Lập, vùng chiêm trũng của 8 xã đảo Hà Nam (nay là các phường Phong Cốc, Liên Hòa) chỉ cấy được một vụ, sản lượng màu quy thóc của cả huyện Yên Hưng cũ năm 1981 chỉ đạt hơn 10.000 tấn/năm. Năm 1983, sản lượng tăng 16.000 tấn/năm và năm 2001 là gần 56.000 tấn/năm. “Nước ngọt đầu tiên chảy từ công trình thủy lợi hồ Yên Lập qua hệ thống kênh mương, qua hai ống xi phông đặt ngầm dưới lòng sông Chanh, đã sang đảo Hà Nam! Ngày hội mừng nước, trong tiếng hò reo của hàng vạn người dân, nhiều người đã khóc, xòe tay đón làn nước mát lành dưới nắng xuân,...” (Trích Bài viết Vùng quê ba cuộc đổi đời – Bút ký của tác giả Dương Phượng Toại).

Ảnh: Ngày 27/12/1978, thông thủy xi phông qua lòng Sông Chanh đưa nước từ hồ Yên Lập đến đảo Hà Nam 

          Ngày hôm nay, tiếp bước các thế hệ đi trước, cán bộ công nhân viên, người lao động Công ty TNHH 1TV Thủy lợi Yên Lập Quảng Ninh đã và đang nỗ lực cống hiến, dành trọn tuổi thanh xuân với nghề, hết lòng phục vụ vì lợi ích của nhân dân. Trong hơn 48 năm qua, Công ty TNHH 1TV Thủy lợi Yên Lập Quảng Ninh đã vận hành và khai thác có hiệu quả các công trình hồ chứa nước, từng bước tạo sự đổi thay cho nhân dân.

Ảnh: Cánh đồng lúa phường Phong Cốc, tỉnh Quảnh Ninh

          Nhiều người vẫn nghĩ nghề thủy lợi đơn giản chỉ là tháo nước, mở cống tiêu...nhưng ít ai biết rằng công việc thầm lặng của những người cán bộ và công nhân thủy nông đó là sự vất vả, nặng nhọc, thậm chí có lúc rất căng thẳng trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt do biến đổi khí hậu. Mùa mưa, phải lo điều tiết, xả lũ, chống sạt lở kè đập, đảm bảo an toàn cho người và tài sản vùng hạ lưu. Mùa nắng khô hạn, lại lo tích nước để phục vụ sản xuất và nhu cầu sử dụng nước sinh hoạt cho hàng vạn dân. Khó khăn là thế, gian nan là thế, nhưng đôi mắt họ luôn ánh lên niềm tự hào, với một trái tim yêu nghề cùng những cống hiến say mê.

Ảnh: Ban lãnh đạo Công ty họp chỉ đạo ứng phó PCTT&TKCN tại cơ sở

          Trong 48 năm xây dựng và phát triển, dưới sự lãnh đạo chỉ đạo của Đảng ủy, cùng với tinh thần kỷ luật đồng tâm, Công ty TNHH 1TV Thủy lợi Yên Lập Quảng Ninh đang từng ngày khẳng định vị thế, vai trò của mình trong sự nghiệp xây dựng và phát triển ngành thủy lợi của tỉnh Quảng Ninh nói riêng và của cả nước nói chung. Công ty hiện được giao nhiệm vụ quản lý, vận hành, khai thác hệ thống công trình thủy lợi gồm: 16 hồ chứa; 06 đập dâng; 05 trạm bơm tưới; 26 cống tiêu và hơn 350 km kênh và công trình trên kênh trên địa bàn các phường Quảng Yên, Hiệp Hoà, Phong Cốc, Liên Hoà, Hà An, Đông Mai, Yên Tử, Uông Bí, Vàng Danh, Tuần Châu, Hoành Bồ, Việt Hưng, Mông Dương; các xã Thống Nhất, Quảng La; đặc khu Vân Đồn phục vụ tưới tiêu cho sản xuất nông nghiệp và cấp nước cho dân sinh trong khu vực.

Ảnh: Công trình hồ chứa nước Khe Giữa (phường Mông Dương, tỉnh Quảng Ninh)

          Công ty TNHH 1TV Thủy lợi Yên Lập Quảng Ninh là đơn vị có địa bàn hoạt động, kinh nghiệm quản lý rộng, vị trí trung tâm trải dài trên nhiều huyện thị với nhiều mô hình, loại công trình đa dạng (hồ chứa nước trên đất liền, hồ chứa nước trên đảo, đập dâng nước, trạm bơm điện, cống tiêu thoát nước dưới đê, cống tiêu nội vùng, hàng trăm km kênh dẫn nước các loại, xi phông qua sông, qua biển…). Quản lý trên 60% tổng trữ lượng nước thô toàn tỉnh, Công ty TNHH MTV Thuỷ lợi Yên Lập Quảng Ninh là đơn vị đảm bảo doanh thu có thể tự chủ về tài chính, góp phần giảm hoàn toàn cấp của ngân sách nhà nước. Đó là sự cố gắng của biết bao thế hệ lãnh đạo, người lao động của Công ty qua các thời kỳ.